پهنای باند چیست

به گزارش پایگاه خبری وبسایت رند، اکثر کاربران پهنای باند را مترادف با سرعت اینترنت می‌دانند که اشتباه است. پهنای باند و سرعت اینترنت با یکدیگر رابطه مستقیمی دارند به این شکل که هرچه پهنای باند بیشتر باشد، سرعت اینترنت سریع‌تر می‌شود. اینکه سرعت اینترنت با پهنای باند ارتباط دارد صحیح است؛ ولی شما باید با مفهوم سرعت درهنگام دریافت و ارسال اطلاعات به‌صورت آنلاین یا روند send & recieve بیشتر آشنا شوید.

زمانی که در ارتباط با سرعت ماشین صحبت می‌کنیم، منظور سرعت آن برحسب مایل یا کیلومتر بر ساعت است. درمورد پهنای باند هم به همین شکل است؛ با این تفاوت که واحدهای آن با واحدهای سرعت خودرو تفاوت دارد. پهنای باند مقدار اطلاعاتی است که در یک ثانیه دریافت و ارسال می‌شود.

اطلاعات دیجیتال به‌صورت بیت ذخیره و منتقل می‌شود و پهنای باند هم در قالب مگابیت برثانیه محاسبه می‌شود. واحد استاندارد اندازه‌گیری پهنای باند برای شبکه‌های پهن‌باند مگابیت است؛ اما شبکه‌های اترنت می‌توانند سرعت بیشتری داشته باشند به همین علت واحد استاندارد پهنای باند آن‌ها گیگابیت بر ثانیه است.

همچنین، بعضی از شبکه‌های پهن‌باند (برودباند) به خصوص آن‌هایی که از کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌کنند، می‌توانند از سرعت‌هایی در مقیاس گیگابیت بر ثانیه پشتیبانی کنند. البته روش‌هایی مبنی بر افزایش سرعت اینترنت وجود دارند که درواقع مرتبط با مدیریت و بهینه‌سازی استفاده از اینترنت توسط برنامه‌های دیگر است و معنای آن افزایش پهنای باند نیست.

اینترنت کند در برابر اینترنت سریع

سریع بودن یا کند بودن اتصالات اینترنت به وسیله سرعت آن‌ها مشخص می‌شود؛ به عنوان مثال اینترنت 4 مگابیت بر ثانیه از اینترنت 20 مگابیت بر ثانیه کندتر است. اعداد به‌راحتی می‌توانند نمایان‌گر سریع بودن یا کند بودن اینترنت باشند؛ اما از نظر فنی وقتی شما دارای اینترنت سریع باشید چه اتفاقی می‌افتد؟

لازم است دوباره با هم به سراغ مثال سرعت خودرو برویم. فرض کنید جاده‌ای یک‌طرفه با دو لاین سرعت داریم. ترافیک می‌تواند به شکل همزمان در هر دو لاین وجود داشته باشد. اگر جاده گسترش پیدا کند و دو لاین دیگر به آن اضافه شود، سرعت حرکت ترافیک 2 برابر سریع‌تر خواهد شد (فرض کنید تمامی ماشین‌ها با سرعت یکسانی در حال حرکت باشند). پهنای باند هم همین‌گونه است. وقتی پهنای باند شما 4 مگابیت برثانیه باشد، 120 میلیون بیت متحرک در ثانیه دارید و وقتی پهنای باند 20 مگابیت بر ثانیه باشد، 1200 میلیون بیت متحرک در ثانیه خواهید داشت.

سرعت اینترنت بر نحوه‌ی استفاده‌ی آن نیز اثرگذار است. برای مثال اگر تنها دو دستگاه به یک اینترنت وصل شوند، پهنای باند کم هم می‌تواند پاسخگوی تمامی نیازهای آن‌ها باشد؛ ولی اگر تعداد دستگاه‌های متصل بیشتر از دو دستگاه شود و هدفتان وصل شدن به نت‌فلیکس یا انجام بازی به‌صورت آنلاین باشد، با مشکل مواجه می‌شوید و این برنامه‌ها به اینترنت سریع‌تری نیاز دارد.

پهنای باند و ظرفیت داده‌ها

ظرفیت داده‌ی پهنای باند شما همیشه به واسطه‌ی شبکه‌ی داده‌ی شما و رساننده‌های خدمات اینترنتی (ISP) مشخص می‌شود. ظرفیت داده، مقدار اطلاعات ارسالی در طول یک مدت‌زمان مشخص را محدود می‌کند. این دوره‌ی زمانی که معمولا یک ماه است، با توجه به نرخ صورت حساب شما مشخص می‌شود و میزان اطلاعات ارسالی و دریافتی شما را تعیین می‌کند.

به یاد داشته باشید که پهنای باند ضرورتاً انتقال اطلاعات در مقدار سرعتی مشخص و معین است. شبکه‌های داده و ISP-ها به سه دلیل داده‌ها را ظرفیت‌بندی می‌کنند:

1-به منظور جلوگیری از تراکم شبکه
2-به منظور جلوگیری از استفاده‌ی غیر اخلاقی ونامناسب از شبکه
3-به منظور کسب درآمد بیشتر با بالا بردن قیمت طرح‌های داده با ظرفیت بالاتر

زمانی که حرف از ظرفیت داده‌ها می‌شود همیشه پای کسب‌وکار و پول درمیان است؛ ولی اگر ظرفیت‌ها معقول و به صرفه باشند پولی بودن آن‌ها اشکالی ندارد. شبکه‌های داده و ISP-ها، این اجازه را به شما می‌دهند که از ظرفیت باقی‌مانده در دوره‌ی بعدی استفاده کنید.

ظرفیت داده‌ی 80 گیگابایت به ازای هر ماه، به معنای این است که شما می‌توانید هر ماه در مجموع 80 گیگابایت داده آپلود و دانلود کنید. اگر شما از 80 گیگابایت بیشتر دانلود کنید، باید هزینه‌ی دانلود اضافه را پرداخت کنید.

بنابراین، ظرفیت داده و سرعت پهنای باند تنها منحصر به دانلود نیست و شامل آپلود هم می‌شود. سرعت آپلود برای کاربران خانگی اهمیت چندانی ندارد؛ ولی برای کسب‌وکارهایی که مقدار زیادی داده آپلود می‌کنند با اهمیت است؛ مثلا کسب‌وکارهایی که از داده‌های زیادی بک‌آپ می‌گیرند. به‌همین خاطر طرح‌های اینترنتی کاربران شرکتی با کاربران خانگی تفاوت دارد.

پهنای باند و بی‌طرفی شبکه

در حال حاضر بی‌طرفی شبکه موضوع داغی است و شاید برای شما هم این سؤال پیش بیاید که این مقوله با پهنای باند چه ارتباطی دارد. فعلا دسترسی به تمامی اینترنت، یعنی تمامی مواردی که آپلود یا دانلود می‌کنید یکسان است؛ به این معنا که تماشای ویدیویی در نت‌فلیکس یا سرعت دانلود یک فایل ضمیمه‌ی ایمیل به یک اندازه است.

درواقع، ISP-های شما نباید هیچ واکنشی نسبت به محتوا نشان دهند و سرعت دریافت یا انتقال تمامی داده‌ها برای شما یکسان باقی می‌ماند. این ساده‌ترین تعریف از بی‌طرفی شبکه است.

وقتی بی‌طرفی شبکه با محدودیت مواجه شود، ISP-ها با توجه به محتوای مصرفی کاربر، پهنای باند را تحت کنترل قرار می‌دهند. به این معنا که اگر سرعت 20 مگابیت برثانیه باشد، می‌توانید از همین سرعت برای دانلود یا باز کردن ضمیمه‌ی ایمیلتان استفاده کنید؛ ولی وقتی بخواهید ویدیویی در نت‌فلیکس تماشا کنید، شرکت خدمات‌دهنده‌ی اینترنت سرعت شما را کاهش می‌دهد؛ چراکه در حال دانلود از آن سایت هستید. برای استریم یک رسانه باید پول بیشتری بپردازید یا به‌عبارت دیگر، طرح داده‌ی جداگانه یا متفاوتی خریداری کنید.

حداقل پهنای باند ضروری

میزان پهنای باند می‌تواند با توجه به نوع استفاده و نیاز هرکسی تفاوت داشته باشد؛ اما براساس محاسبات تخمینی به‌طور تقریبی می‌توان گفت، یک سرویس گفتگوی سریع غالباً نیازمند به 1٬000 بیت یا یک کیلوبیت برثانیه پهنای باند است. از سویی دیگر، سرویس تماس صوتی در اینترنت VoIP معمولاً بین یک تا سه مگابیت برثانیه پهنای باند لازم دارد.

با توجه به گفته‌های پیشین، اگر قصد دارید برای خرید سرویسی اینترنتی اقدام کنید که بیشتر با آن به استریم و پخش ویدئو بپردازید باید بدانید که پخش ویدئوهای SD با پهنای باند یک مگابیت‌برثانیه انجام می‌شود، درحالی که پخش ویدئو با کیفیت 4K نیازمند حداقل پهنای باند 15 مگابیتی است.

برای پخش بدون اختلال ویدئو با کیفیت 8K نیز بهتر است به فکر تهیه پهنای باند 100 مگابیت‌برثانیه‌ای باشید. شاید برایتان جالب باشد بدانید در سال 2022 میلادی براساس گزارش Sandvine's Global Internet Phenomena، پخش ویدئو بیشتر از 53 درصد حجم ترافیک پهنای باند اینترنت در سراسر جهان را مختص خود کرده است.

به‌طور کلی با در نظر گرفتن فرمول زیر می‌تواند بهترین پهنای باند را انتخاب کنید؛ البته، فراموش نکنید که این فرمول مناسب شرایط عادی اینترنت در حالت بدون اختلال است.

1- برنامه‌هایی را که بیشتر مورد استفاده هستند مشخص کنید.
2- پهنای باند مورد نیاز هر برنامه را به‌دست آورید.
3- ضرب کردن تعداد کاربرانی که هم‌زمان از برنامه استفاده می‌کنند در پهنای باند مورد نیاز برنامه.
4- جمع کردن پهنای باند تمام برنامه‌ها با هم.

انجام این محاسبات می‌تواند کمک بسیار موثری در انتخاب طرح اینترنتی که از ISP خریداری می‌کنید، کند.