اصلاح تعرفه‌گذاری و افزایش تنوع بسته‌ها
به گزارش پایگاه خبری وبسایت رند، در حوزه ارتباطات کشور یکی از چالش‌های قدیمی موضوع تعرفه‌گذاری برای اینترنت است که اکنون حدود یک دهه از ثابت ماندن این تعرفه‌ها گذشته و طی چند سال گذشته بارها توسط شرکت‌های FCP و اپراتورها، ارائه‌دهندگان اینترنت ثابت و چه اپراتورهای ارائه دهنده اینترنت موبایل مورد انتقاد قرار گرفته است.
تقریبا یک هفته می‌شود که رسانه‌ها خبر از افزایش تعرفه اینترنت و احتمال گران شدن بسته‌های اینترنتی می‌دهند. هرچند احتمالا مطلع هستید که در سال‌های گذشته هم زمزمه‌هایی در رابطه با گران شدن اینترنت عنوان شده بود و شبکه شرق نوشت: «احتمالاً در روز یکشنبه آینده (نوزدهم آذر) در جلسه هفتگی که توسط کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برگزار می‌شود به عنوان رئیس این کمیسیون با حضور وزیر ارتباطات افزایش 30 درصدی تعرفه اینترنت برای اپراتورهای همراه را ابلاغ خواهد کرد».
این زمزمه‌ها خیلی جدی به نظر آمد اما اکنون که یک هفته از انتشار این خبر می‌گذرد و هنوز هیچ خبری از این ابلاغیه نیست و اپراتورها هم تایید می‌کنند که قرار است در ساختار تعرفه‌گذاری تغییراتی ایجاد شود و می‌گویند هنوز هیچ مصوبه جدیدی از سوی کمیسیون تنظیم مقررات به آن‌ها ابلاغ نشده است.
گزارش‌های خبرنگاران از تعدادی از اپراتورها نشان دهنده این موضوع است که اگر این ابلاغیه به شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت برسد هم به این معنا نیست که قرار است اینترنت گران شود.
این موضوع را هم رئیس کمیته راهبری رسته سخت‌افزار و ارتباطات سازمان نصر تهران اعلام کرده و اپراتورها هم آن را تایید کرده‌اند. رئیس کمیته راهبری رسته سخت‌افزار و ارتباطات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران آیدین عدالت، موضوع افزایش قیمت بسته‌های اینترنتی و گران شدن اینترنت را یک سوء برداشت دانسته و بیان کرد: از موضوع افزایش تعرفه اینترنت در سطح جامعه برداشتی صورت گرفته و این موضوع در رسانه‌ها هم وجود دارد.
موضوع این است که نتیجه مصوبه جدید کمیسیون تنظیم مقررات و تصمیمی که وزیر و آقای لاجوردی در این کمیسیون همراه با رأی حداکثر اعضا گرفته‌اند و در حال اجرایی شدن است و موضوع گران شدن بسته‌های اینترنتی نیست.
آیدین عدالت در ادامه توضیح داد که «اصلاح ساختار تعرفه‌گذاری» تصمیم رگولاتوری است که صرفاً در رابطه با بعضی از بسته‌های اینترنتی خاص اعمال خواهد شد: «در روش جدید به طور کلی قیمت پهنای باند تغییر نمی‌کند بلکه ساختار تعرفه‌گذاری و شکل قیمت‌گذاری تغییر می‌کند».
براساس گفته‌های او این ایده متناسب با یک منطق اقتصادی مبتنی بر عرضه و تقاضا عنوان شده است و در رابطه با توضیح این موضوع نیز رئیس کمیته راهبری رسته سخت‌افزار و ارتباطات نصر تهران بیان کرد: مانند بسیاری از صنعت‌ها در صنعت اینترنت بیشتر حجم درآمد فعالین از فرمول 20 به 80 ناشی می‌شود، این فرمول به این معنا است که حدود 80 درصد از درآمد FCPها و اپراتورها از 20 درصد مشتریانشان تامین می‌شود.
این 20 درصد شامل مشتریانی هستند که هزینه بیشتری پرداخت می‌کنند و به دنبال کیفیت و پهنای باند بیشتری هستند. او در ادامه توضیحاتش در نتیجه اعمال این فرمول جهت تعرفه‌گذاری نیز بیان کرد: «اصولا این تغییر بر بخش پایین نمودار تاثیر چندانی بر درآمدی اپراتورها ندارد و قیمت اینترنت برای آن‌ها تغییری نمی‌کند. بنابراین از این به بعد کسانی که تا الان یک اینترنت حداقلی داشته‌اند و پهنای باند متوسط خانگی گرفته‌اند هم به احتمال زیاد تفاوت چندانی در قیمت اینترنت مشاهده نمی‌کنند».
ارائه‌دهندگان اینترنت و اپراتورها هم در گفت‌وگو با خبرنگاران این موضوع را تایید کردند. یکی از این اپراتورها این موضوع را این گونه توضیح داد که قرار است اپراتورها بعضی از بسته‌های اینترنتی را اضافه کنند یا مجددا بازگردانند.
هم اکنون در سبد محصولات اپراتورها بسته‌های بلندمدت یا وجود ندارد و یا بسیار محدود است اما براساس تصمیم جدیدی که رگولاتوری گرفته است قرار است تعداد این بسته‌ها اضافه شوند تا تنوع بسته‌های اینترنت اپراتورها افزایش پیدا کند.
اوایل آذر ماه این موضوع هم توسط شورای رقابت عنوان شده بود و این شورا تصویب کرده بود که اپراتورها باید بسته‌های اینترنتی حجیم و بلندمدت را بازگردانند. براساس گفته‌های اپراتورها افزایش قیمت شامل تمام بسته‌های اینترنت نمی‌شود و اپراتورها همچنین تایید می‌کنند که قرار است قیمت این بسته‌ها در مقایسه با گذشته بالا برود و بنابراین در رابطه با بعضی از بسته‌های اینترنت اپراتورها افزایش و اصلاح قیمت رخ خواهد داد اما همچنان تاکید می‌کنند که این افزایش قیمت روی همه بسته‌ها اعمال نخواهد شد.
شورای رقابت گفته است که: «به منظور این که فشاری به مردم وارد نشود بسته‌هایی که برای مردم عادی است و به طور معمول از آن‌ها استفاده می‌کنند و افراد کم‌مصرف از آن‌ها استفاده می‌کنند یا افزایش قیمتی ندارند یا اگر افزایشی وجود داشته باشد بسیار کم و ناچیز است و فشاری به کاربران که قصد خرید دارد وارد نمی‌کند».
هرچند که در رسانه‌ها میزان افزایش قیمت بسته‌های اینترنت 30 درصد اعلام شده است اما اپراتورها می‌گویند عدد مشخصی اعلام نشده و این امکان وجود دارد که برای بعضی از بسته‌ها میزان افزایش کمتر باشد و برای بعضی بیشتر و برای بعضی بسته‌ها هم هیچ تغییری نداشته باشد.
براساس گفته‌های اپراتورها شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت تعیین هزینه و تعرفه‌گذاری را برای تمامی بسته‌های اینترنتی با تایید رگولاتوری انجام می‌دهند و بعد از این که از رگولاتوری مجوز گرفتن اقدام به تعیین قیمت‌های جدید و اعلام آن‌ها می‌کنند.
طبق تصمیمات جدید اپراتورها این قابلیت را ندارند که هزینه تمام بسته‌ها را به یک اندازه بالا ببرند؛ بنابراین این موضوع که قرار است تمامی بسته‌های اینترنتی افزایش قیمت 30 درصدی داشته باشد صحت ندارد.
رئیس کمیته راهبری رسته سخت‌افزار و ارتباطات سازمان نصر علاوه بر تایید این نکته افزود: «این احتمال وجود دارد که این تغییر ساختار تعرفه برای اکثر مصرف‌کنندگان اینترنت تاثیری نخواهد داشت، صرفاً فقط این امکان را به آن‌ها می‌دهد که انتخاب‌های بیشتری داشته باشند و بخش کوچکی از بازار را که مشتریان خاص هستند و می‌توانند درآمدزایی جدیدی برای اپراتورها ایجاد کنند تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در بعضی از مواقع این تصمیم این معنا را ندارد که کل قیمت اینترنت در کل کشور حتما بیشتر خواهد شد چرا این اصلاح ساختار تعرفه‌گذاری ضروری است و او اعتقاد دارد این تغییر ساختار تعرفه‌گذاری به اپراتورها و ارائه‌دهندگان پهنای باند کمک می‌کند که سقف سرکوب شده تعرفه‌گذاری را رد کنند و خدماتی با کیفیت و پهنای باند بالاتر به کسانی که متقاضی آن هستند ارائه کنند.
یعنی این امکان برای اپراتورها ایجاد می‌شود که خدمات گران‌ترشان را با کیفیت بهتری به مشتریان خاصی بدهند. همچنین وی باز گذاشتن دست اپراتورها و شرکت‌های FCP برای ارائه پکیج‌های متنوع را فرایند عرضه و تقاضای بازار می‌داند.
آیدین عدالت تعرفه‌گذاری طبق این منطق را مناسب‌تر از شیوه قیمت‌گذاری دانسته و بیان کرد: اقتصاد هر حوزه‌ای که در آن ساختار تعرفه‌گذاری دستوری وجود داشته باشد با چالش مواجه خواهد شد.
چون تعرفه‌ها نه متناسب با بحث عرضه و تقاضا یا ارزش افزوده سرمایه‌گذاری بلکه صرفاً براساس یک فرمول دستوری مشخص می‌شود. همچنین او در ادامه صحبت‌هایش افزود که هرچند که حدود 10 سال گذشته اینترنت با افزایش قیمت مواجه بوده اما ساختار تعرفه‌گذاری اینترنت تغییری نداشته و همین موضوع باعث ایجاد مشکلاتی برای اپراتورها شده است.
در ادامه تشریح بخشی از این مشکلات عضو هیئت مدیره سازمان نصر تهران بیان کرد: «طی این سال‌ها نیروی انسانی، هزینه تجهیزات، تامین زیرساخت و… افزایش قیمت داشته اما چون ساختار تعرفه‌گذاری به شکل دستوری سرکوب شده و به دنبال آن امکان سرمایه‌گذاری جدید منتفی شده، سرمایه‌گذاری‌های قدیمی به جای این که مولد شوند و باعث توسعه شبکه و ارتقای سطح کیفی خدمات شوند صرف مستهلک شده است. البته عموماً هم درآمد FCPها و اپراتورها از هزینه استهلاک عقب مانده و شبکه به سمت فرسودگی پیش می‌رود و در آخر شاهد کاهش خدمات بوده‌ایم».
طبق این اظهارات این گونه به نظر می‌رسد که موضوع افزایش قیمت اینترنت قرار نیست آن گونه که تا به امروز فکر می‌کردیم هزینه اینترنت را به طور یکسان برای همه بسته‌ها افزایش دهد و قصد دارد در سطحی کلان‌تر تغییری در نظام و شکل تعرفه‌گذاری برای اینترنت ایجاد کند.