اینترنت ثابت در ایران؛ سرعت و کیفیت کم قیمت بالا
به گزارش پایگاه خبری وبسایت رند، براساس آمارهایی که به طور ماهانه توسط اسپیدتست که یکی از منابع مورد ارجاع وزیر ارتباطات در بحث سرعت و کیفیت اینترنت می‌باشد منتشر می‌شود نشان دهنده این است که در طی دو ماه اخیر وضعیت اینترنت 30 درصد بهبود یافته اما در این بازه زمانی میانه سرعت اینترنت کشور نه تنها افزایش پیدا نکرده بلکه با روند کاهشی مواجه بوده است.
شما در طول روز چند ساعت و چند دقیقه در انتظار ارسال یک فایل هستید؟ چه مدت طول می‌کشد که یک فایل را دانلود کنید؟ جهت انجام بازی‌های آنلاین چقدر با کندی سرعت دست و پنجه نرم می‌کنید؟ چند بار برایتان پیش آمده که به دلیل پایین بودن سرعت باز شدن یک صفحه قید استفاده از اینترنت را بزنید؟ غیر ممکن است که کاربر اینترنت باشید و از کندی سرعت اینترنت شاکی و کلافه نباشید.
حتی نمی‌توانید در زمان‌هایی که VPN خاموش است از اینترنت انتظار سرعت بالا داشته باشید به خصوص اگر از اینترنت ثابت استفاده می‌کنید.
از ابتدای سال 1402 تا اواسط مهر ماه میانه سرعت اینترنت ثابت دائماً یافته یافته است و بالاترین میانه سرعت اینترنت ثابت در فروردین تا اردیبهشت 1402 در هفت ماه اخیر به ثبت رسیده که 11.9 مگابایت بر ثانیه بوده است و در این عدد در تیر و مرداد امسال حتی تا 11.3 مگابایت بر ثانیه هم با افت مواجه بوده و در شهریور تا مهر 1402 هم 11.6 بوده که موجب شده ایران در جدول اسپیدتست در رتبه 153 قرار بگیرد؛ این بدترین جایگاهی است که ایران در سال 1402 از جهت میانه سرعت اینترنت ثابت داشته است.
هرچند اینترنت موبایل (سیار) کشور وضعیت بهتری در مقایسه با اینترنت ثابت دارد اما بررسی وضعیت اینترنت کشور از نیمه دوم اسفند 1401 تا نیمه مهر 1402 نشان دهنده‌ی یک سیر نزولی در میانه سرعت اینترنت موبایل است.
به طوری که رتبه ایران از 61 به 75 نزولی بوده ابتدای امسال میانه سرعت 36.3 مگابایت بر ثانیه بوده در آگوست 2023 (مرداد-شهریور) به 31.3 رسیده و در ماه اخیر هم این عدد 31.6 مگابایت برثانیه بوده است.
منفی شدن ضریب نفوذ اینترنت ثابت ارقامی که در آخرین گزارش سازمان تنظیم مقررات انتشار یافته هم به شکلی دیگری نشان دهنده وضعیت اینترنت کشور است.
رشد اینترنت ثابت که در گزارش فصل پاییز 1401.2 درصد اعلام شده بود در زمستان سال گذشته تنها 0.76 درصد بود و آخرین گزارش رگولاتوری که مربوط به بهار 1402 است نشان دهنده رشد منفی در ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت می‌باشد که معنایش کاهش رقابت مشترکین به استفاده از اینترنت ثابت است.
آمارهای دیگری هم مانند شکایت‌های مردمی در سامانه 195 به ثبت رسیده که نشان دهنده وضعیت نامناسب اینترنت ثابت می‌باشد.
براساس آمارهای رگولاتوری 75 درصد از کل این شکایت‌ها به اینترنت ثابت ارتباط دارد که نشان دهنده نارضایتی در این بخش بوده و در بهار 1402 کندی اینترنت نسبت یک فصل قبل از آن سه برابر شده است.
واقعیت این است که سرعت اینترنت در ایران فارغ از موضوع فیلترینگ و اختلال قابل قبول نیست و کافی است تجربه استفاده از اینترنت کشورهای دیگر را داشته باشید تا متوجه این تفاوت شوید.
حتی اگر در کشورهای دیگر تجربه اتصال به اینترنت را هم نداشته باشید مقایسه آمار و ارقام که به سرعت اینترنت در ایران مربوط است حتی با بعضی کشورهای آسیایی نشان دهنده این است که از این نظر چه تفاوت زیادی میان ما و کشورهای همسایه وجود دارد.
براساس گزارشی که انجمن تجارت الکترونیک تهران منتشر کرده است در ایران میانگین سرعت اینترنت 4 مگابایت برثانیه بوده و این موضوع در حالی است که در ترکیه اینترنتی با میانگین سرعت 12 مگابایت برثانیه وجود دارد و میانگین سرعت اینترنت در مالزی نیز 22 مگابایت بر ثانیه است.
ایران از میان 100 کشور از نظر میانگین سرعت اینترنت در رتبه 97 قرار دارد و فقط سودان، کوبا و کامرون هستند که سرعت اینترنتشان کمتر از میانگین سرعت ما است.
از اصلی‌ترین دلایلی که موجب کندی اینترنت شده می‌توانیم به کاهش سرمایه گذاری در بخش زیرساخت‌ها، عملکرد ضعیف شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت مخابرات، کندی روند توسعه اینترنت 5G و فیبر نوری و… اشاره کنیم.
وزیر ارتباطات هم در پاسخ به انتقادات و سرعت اینترنت دائماً به همین نامناسب بودن زیر ساخت‌ها اشاره کرده و در اظهار نظر جدید خود در رابطه با وضعیت نامناسب اینترنت ثابت گفته است: «در ده سال گذشته زیرساخت‌های ارتباطات ثابت نوسازی نشده و بدترین کیفیت را دارد».
او می‌گویند کم کاری از دولت‌های قبلی بوده است و زارع پور بر این موضوع که این مشکلات جدید نیستند تاکید فراوان دارد و می‌گوید این موضوع نتیجه عدم نوسازی تجهیزات شبکه و اقدامات نامناسب در سال‌های اخیر بوده است.
البته او تا به حال توضیح نداده که در دو سال و دو ماهی که از عمر وزارتش می‌گذرد چه تغییراتی را در مقایسه با هشت سال قبل ایجاد کرده و کاستی‌های موجود در دولت‌های قبلی را به چه صورتی جبران کرده است.
وزیر ارتباطات دولت سیزدهم پروژه فیبر نوری را کلید حل مشکلات زیرساختی اینترنت می‌داند، او که از ابتدای دوران وزارتش در وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات تحت پوشش فیبر نوری قرار دادن 20 میلیون خانوار تا پایان سال 1404 را هدف کار خود قرار داده این وعده را می‌دهد که مشکلات اینترنت ثابت با این پروژه تا میزان زیادی مرتفع خواهد شد و سرعت اینترنت تا 80 برابر افزایش پیدا می‌کند.
3 میلیون و 638 هزار خانوار تا به امروز تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند و آمارها نشان دهنده این موضوع است که پیشرفت این پروژه سرعت چندان زیادی ندارد چرا که این پروژه به سرمایه گذاری های کلانی نیاز دارد.
به تازگی مدیرعامل شرکت ایرانسل اعلام کرده است که این اپراتور برای توسعه پروژه فیبر نوری به 530 میلیون دلار سرمایه گذاری نیاز دارد، همچنین علاوه‌بر این حتی در صورت تامین سرمایه لازم مشارکت اپراتورهای مختلف کشور و پیش رفتن این طرح این نگرانی وجود دارد که به دلیل گران بودن اینترنت مبتنی بر فیبر نوری آن طور که انتظار داریم مورد استقبال قرار نگیرد.
در چنین شرایطی چطور فیبر نوری می‌تواند راه حل طلایی رفع مشکلات شبکه اینترنت ثابت کشور باشد؟
ناگفته نماند که عیسی زارع پور تمامی اقدامات در رابطه با بهبود سرعت اینترنت کشور را محدود به پروژه فیبر نوری نمی‌داند. او اواخر مهر ماه اعلام کرد که در دو ماه گذشته در کمیته‌ای که جهت بررسی وضعیت اینترنت کشور تشکیل شده راهکارهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهاد شده که تا حدودی تاثیر گذار بوده است.
در شورای عالی فضای مجازی کمیته‌ای که برای وضعیت اینترنت تشکیل شده بود و راهکارها را مورد بررسی قرار دادیم، راهکارهای کوتاه مدتی هم جهت رفع مشکلات پیشنهاد شد که ما اعمال کردیم.
هم اکنون دو ماه است که زمان تاخیر در شبکه حدوداً 30 درصد کاهش داشته و هر روز در تلاش هستیم تا کیفیت شبکه را بالا ببریم.
زمزمه‌های افزایش تعرفه و بسته‌های اینترنت در یکی دو سال گذشته و اظهار نظرهای مطرح شده نشان دهنده این موضوع است که وزارت ارتباطات به جز راهکار بلند مدت، پر هزینه و زمان بر با نام توسعه فیبر نوری راهکار کوتاه مدت و میان مدتی جهت بهبود وضعیت اینترنت ثابت کشور ندارد.
این موضوع در حالی است که اپراتورها در این طرح مشارکت داشته‌اند و یکی از شروط توسعه پروژه فیبر نوری را افزایش تعرفه‌ها می‌دانند و می‌گویند پیشرفت این پروژه بدون کمک دولت سودی ندارد.
اصلی‌ترین موضوعی که مدیرعامل ایرانسل اخیراً در مراسم 17 سالگی این اپراتور بر آن تاکید کرد همین موضوع اصلاح تعرفه‌های اینترنت و ضرورت گران شدن آن بود.
اگر اصلاح تعرفه‌ها صورت نگیرد در سال آینده مردم پول اینترنت می‌دهند اما امکان دسترسی به آن را نخواهند داشت و احساس بی‌کیفیت بودن اینترنت به شدت بالا می‌رود.
مدیرعامل ایرانسل بیژن عباسی آرند اعلام کرد که تمامی ارائه دهندگان اینترنت در کشور با بیان اینکه «ایران ارزان‌ترین اینترنت را دارد» بر آن تاکید داشته و خواستار آن هستند.
او می‌گوید حتی سازمان تنظیم مقررات و وزارت ارتباطات هم آن را قبول دارند و این موضوع در حالی است که هفته گذشته وزیر ارتباطات اعلام کرد «فعلاً برنامه‌ای جهت گران شدن بسته‌های اینترنت نداریم»، اما مناقشه بر سر این موضوع همچنان ادامه دارد.
از یک طرف اپراتورها خواستار اصلاح تعرفه و گران شدن اینترنت هستند و می‌گویند اصلاح تعرفه باعث کاهش کیفیت اینترنت می‌شود. از طرفی دیگر عیسی زارع پور می‌گوید: «این حوزه در دست بخش خصوصی است که اگر نتواند سرمایه گذاری کند کیفیت شبکه پایین می‌آید و باید یک فکری برای آن کرد».
همچنین در این بین کاربرانی وجود دارند که بعد از شنیدن زمزمه‌های افزایش تعرفه‌های اینترنت گمان می‌کنند که به زودی بسته‌های اینترنت افزایش قیمت دارند اما نمی‌توانند امید چندانی به بهتر شدن کیفیت و سرعت آن داشته باشند.